Complexiteit in de vrouwenborst

Wetenschappers hebben een link ontdekt tussen borstpathologie en veranderingen in de functionaliteit van vetcellen en microbiële samenstelling in borstweefsel, wat een mogelijke rol suggereert bij de ontwikkeling van kanker en bij mogelijke preventie en beheer hiervan.

Vrouwenborsten zijn een complex van verschillende weefselsoorten. Centraal liggen de melkklieren die bestaan uit zakjes en gangen en zijn opgebouwd uit epitheel. Voorts worden de borsten geïnnerveerd door bloedvaten en lymfekanaaltjes. De vrouwenborst is tevens rijk aan vetweefsel. De activiteit en opbouw van de lokale matrix is mede afhankelijk van buiten de borst gelegen factoren, zoals leefstijl, gewichtssamenstelling en darmfunctie. De metabole aansturing staat bovendien onder dominante controle van geslachtshormonen, prolactine en schildklierhormoon.

Vetweefsel als orgaan bestaat uit adipocyten, een extracellulaire matrix en immuuncellen en heeft een belangrijke rol in de dynamiek van borstveranderingen gedurende het gehele leven. Vetweefsel is nodig voor de ontwikkeling van de borst vanaf de puberteit, gedurende de zwangerschap, bij borstvoeding en tijdens de involutiefase vanaf de menopauze. Adipocyten produceren specifieke communicatiemoleculen, adipokines, die een impact hebben op weefselgroei en immunolgische programmering. Plasticiteit van vetweefsel speelt een belangrijke rol bij zwangerschap en borstvoeding. Dit gebeurt onder meer door tijdelijke transformatie van witte vetcellen (WAT) naar roze vetcellen (PAT). PAT bezitten melkproducerende eigenschappen. Tevens bevinden zich in de de borst kleine hoeveelheden bruine vetcellen en kunnen WAT, onder invloed van exogene invloeden, transformeren naar op thermogenese gerichte vetcellen middels browning.

Vetceltypen in borstweefsel
Correa LH et al. Cells 8(662), 2019

Opvallend is dat WAT in borstweefsel bij mensen met overgewicht een ander secretoir profiel manifesteren dan het geval is bij gezonde individuen. Zij produceren significante hoeveelheden inflammatoire cytokinen en andere moleculen die kunnen bijdragen aan risico op en progressie, migratie en metastase van borstkanker.

Naast cellen blijken in borstweefsel ook bacteriën aanwezig. Middels wetenschappelijke studies heeft men voorlopig bewijs geleverd waaruit blijkt dat diverse microben, die behoren tot de phyla Proteobacteria, Firmicutes en Actinobacteriën, aanwezig zijn in normaal borstweefsel. Andere bleken overvloedig aanwezig te zijn in kwaadaardig borstweefsel in vergelijking met gezond weefsel. Deze betreffen onder andere Fusobacterium, Atopodium, Gluconacetobacter, Hydrogenophaga, Lactobacillus, E. coli en B. cereus. Aan de andere kant waren Lactococcus, Streptococcus, Prevotella en S. yanoikuyae overvloediger aanwezig in gezond borstweefsel, wat suggereert dat ze mogelijk beschermende effecten kunnen hebben tegen borstkanker. Daarnaast werden verschillen gerapporteerd in de aanwezige microben bij de verschillende soorten borstkanker.

Lokale microbioom van de vrouwenborst
Vitorino M et al. Cancers 14, 3811, 2022

Aan de hand van studies heeft men tevens een asscociatie waargenomen tussen darmmicroben en borstkanker. Bepaalde intestinale bacteriën, zoals Escherichia coli, Klebsiella sp. en Actinomyces sp. waren dominanter in de darm aanwezig van postmenopauzale vrouwen met borstkanker ten opzichte van gezonde postmenopauzale vrouwen. Anderzijds bleken bacteriën zoals Eubacterium eligens en Lactobacillus vaginalis minder aanwezig in de darm van postmenopauzale vrouwen met borstkanker in vergelijking met de controlegroep. Uit literatuurstudies blijkt voorts een mogelijk verband tussen darmmicroben en borstkankerprogressie. Deze relatie kan samenhangen met de metabolieten die bepaalde bacteriën produceren, evenals hun rol bij het oestrogeenmetabolisme binnen de entero-hepatische kringloop.

Tot op heden bestaat voldoende bewijs op basis waarvan men kan aannemen dat sommige moleculen, afkomstig van specifieke microben, cruciaal zijn bij het tot stand brengen van metabole routes van carcinogenese. Deze moleculen kunnen de carcinogenese bevorderen of juist afremmen en beschermend zijn, zoals het geval is bij de productie van SCFA’s.

De aanwezigheid van vetcellen in borstweefsel is fysiologisch noodzakelijk gedurende de hormonale ontwikkelingen in het leven van de vrouw. Tegelijkertijd kan metabole dominantie van WAT negatieve impact hebben op de lokale, metabole en immunologische programmering. Daardoor kan een milieu ontstaan dat aan de basis ligt van pathofysiologie met kanker als ultieme uitkomst. Tevens blijken borsten te beschikken over een lokaal microbioom, dat sterk kan reageren op intestinale invloed, en zijn duidelijke verschillen waarneembaar tussen de microbiële samenstelling van gezonde en ongezonde borsten.

Ofschoon men een aannemelijk verband suggereert tussen soorten microben en de pathofysiologie van borstkanker, dient te worden opgemerkt dat gesproken wordt over associaties en (nog) geen causaal verband. Bovendien kennen de humane studies beperkingen, zoals kleine populaties en het gebruik van weefsels afkomstig van subpopulaties. Dientengevolge het advies voorzichtigheid te betrachten bij de interpretaties van de studiebevindingen.

ReThink Foundation organiseert een aantal keer per jaar een wetenschappelijk webinar waaraan je gratis deel kunt nemen. Hierin reiken wij je de theoretische onderbouwing voor de praktische interventies die je aan jouw cliënten voor kunt leggen. Onder het kopje ‘opleidingen‘ vind je alle wetenschappelijk webinars en seminars die dit jaar gepland staan of waarvan je de opgenomen versie terug kunt kijken.