De gunstige bijdrage van vasten tijdens de behandeling van kanker

Vasten is een manier om het immuunsysteem te ‘resetten’ en een verstoord metabolisme te herstellen. Echt vasten is voor veel mensen echter niet zo eenvoudig. Er zijn echter makkelijkere manieren om het effect van vasten of weinig eten na te bootsen, met soortgelijke voordelen.

Inhoudsopgave

• Fasting mimicking diet
• Onderzoek naar cyclisch vasten bij kanker
• Vasten is gunstig voor het metabolisme en meer
• Wil je zelf vasten?
• Hoe zien de vastendagen eruit?
• Bronnen

Een manier om te vasten is het vasten-nabootsende dieet ofwel fasting mimicking diet (FMD). Hierbij eet je vijf dagen erg weinig en eet je de rest van de maand volgens je normale eetpatroon. Het wordt ook cyclisch vasten genoemd. Het cyclische FMD is goed uitvoerbaar en laat opmerkelijke gunstige systemische metabolische veranderingen zien bij mensen met verschillende tumortypes als het dieet wordt ingezet tijdens de behandeling met antitumortherapieën. Uit onderzoek met muizen blijkt dat deze vorm van vasten ervoor zorgt dat het immuunsysteem beter in staat is om tumoren te vernietigen. Ook bij mensen is er dit effect. Het versterkt bovendien de werking van chemo- en immunotherapie.

In het recente onderzoek van Vernieri et al. volgden 101 kankerpatiënten een vasten-nabootsend dieet. Alle deelnemers aten vijf dagen na elkaar heel weinig calorieën (600 kcal op de eerste dag en de volgende vier dagen ongeveer 300 kcal per dag). Deze cyclus werd elke drie tot vier weken herhaald (individueel afgestemd op de behandeling die de deelnemers kregen). Tijdens die vijf dagen aten ze alleen plantaardig koolhydraat- en eiwitarm voedsel, zoals groenten, fruit, noten en een beetje extra vierge olijfolie. Tussen de vastencycli hielden de deelnemers hun normale eetpatroon aan, maar was het advies wel om gezond te eten en te leven.

Resultaten van het onderzoek waren een aanzienlijke daling van de bloedsuikerspiegel (gemiddeld -18,6%), van insuline in het bloed (-50,7%) en van insulineachtige groeifactor IGF-1 (-30,3%). Een hoge bloedsuikerspiegel en te veel insuline en IGF-1 vormen een ideale voedingsbodem voor kankercellen, en zorgen ervoor dat tumoren beter in staat zijn om te groeien. Het ondermijnt ook het effect van de behandeling. Bij een deel van de patiënten, bij wie de tumor(en) operatief verwijderd werden, werd ook de activiteit van immuuncellen in en rond de tumoren en in het bloed onderzocht. Na een vastencyclus was het aantal actieve kankerceldodende immuuncellen verhoogd. Het immuunsysteem schakelde over naar een sterkere antitumor-immuniteit (Vernieri C, 2021). Meer onderzoek naar deze effecten van het FMD is nodig.

Als je zelf van plan bent om cyclisch te vasten, overleg dit dan met je behandelend arts, zodat de vastencycli afgestemd kunnen worden op je behandeling. Ook kan ondersteuning bij het vasten gewenst zijn. Sommige mensen kunnen in het begin last hebben van een te lage bloedsuikerspiegel (hypoglycemie), vermoeidheid, duizeligheid en flauwte. Dat gaat meestal over na een paar cycli. Het is echter aan te raden om dit goed op te volgen (Maris).

In de studie werd het volgende vasten-eetpatroon gehanteerd.

Dag 1: ongeveer 600 kcal

Ontbijt: thee of koffie (zonder suiker)

Lunch:   gemengde groenten (tot 300 gram), zoals spinazie, kool, bloemkool, broccoli, sla of courgette, rauw, gekookt of gestoomd (~72 kcal) met een eetlepel (12 gram) extra vergine olijf olie (118 kcal). 100 gram volkorenbrood (~224 kcal).

Diner:     150 gram groene salade (~30 kcal) met een theelepel extra vergine olijfolie (~54 kcal). 1 sinaasappel, 1 appel of 1 peer (~100 kcal).

Totaal:    koolhydraten: 52-56%, eiwitten: 11-15%, vetten: 31-35%

Dag 2-4: ongeveer 300 kcal

Ontbijt: thee of koffie (zonder suiker)

Lunch:   200 gram groene salade (~40 kcal) met een theelepel extra vergine olijfolie (~54 kcal). Of een zelfde hoeveelheid (~200 gram) van de volgende groenten: spinazie, kool, bloemkool, broccoli, sla, courgette of 50 gram uien. Een halve citroen per dag.

Diner:     20 gram gepelde walnoten (~180 kcal) of 30 gram amandelen (~180 kcal)

Totaal:    koolhydraten: 8-12%, eiwitten: 12-16%, vetten: 74-78%

Dag 5: ongeveer 300 kcal

Ontbijt: thee of koffie (zonder suiker)

Lunch:   gemengde groenten (tot 300 gram), zoals spinazie, kool, bloemkool, broccoli, sla of courgette, rauw, gekookt of gestoomd (~75 kcal) met een eetlepel (12 gram) extra vierge olijfolie (~108 kcal). 1 sinaasappel, 1 appel of 1 peer (~100 kcal).

Diner:     100 gram groene salade (~20 kcal) met een theelepel extra vergine olijfolie (~54 Kcal).

Totaal: koolhydraten: 43-47%, eiwitten: 13-17%, vetten: 38-42%

ReThink Foundation organiseert een aantal keer per jaar een live seminar. Het eerste live seminar van dit jaar is:

‘Kanker en de rol van voeding’:

• De rol van vasten tijdens de behandeling
• De borsten als metabole spiegel voor het vrouwenlichaam
• Therapeutische interventies

Meld je hieronder aan!